Αν υπήρξε μια σύσταση των Ευρωπαίων πολιτών που πυροδότησε μια δημιουργική αντιπαράθεση, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη, στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, αυτή ήταν η κατάργηση του veto στη λήψη των αποφάσεων.
Είναι πια αρκετοί όσοι πιστεύουν ότι η αποτελεσματικότητα και η αξιοπιστία της Ευρώπης, ιδιαίτερα στην εξωτερική της πολιτική, περνά μέσα από την κατάργηση του κανόνα της ομοφωνίας. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει χώρα της Ε.Ε. που να μην έχει αξιοποιήσει το «όπλο» του veto, όταν κρίνει ότι μια απόφαση απειλεί - εντός ή εκτός εισαγωγικών - τα εθνικά της συμφέροντα.
Κάθε μέρα βλέπουμε και ένα διαφορετικό παράδειγμα που μας δείχνει ότι η ομοφωνία υποσκάπτει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία της ΕΕ. Κάθε τόσο, π.χ., η Ουγγαρία μπλοκάρει αποφάσεις της Ευρώπης με το βέτο που προβάλλει σε επίκαιρα θέματα εξωτερικής πολιτικής, από τη Μέση Ανατολή μέχρι το Χονγκ Κονγκ. Από την άλλη, υπάρχει βάσιμος αντίλογος: Μπορούμε να φανταστούμε να περνάει μία απόφαση για την Τουρκία χωρίς τη συμμετοχή της Ελλάδας ή για τη Ρωσία χωρίς τη συμμετοχή της Πολωνίας ή των βαλτικών κρατών;
Στην πολιτική, όπως και στη ζωή, δεν υπάρχει άσπρο-μαύρο. Κάθε απόφαση έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες τις οποίες οφείλουμε να ζυγίζουμε. Η άποψη που εξέφρασα στην ολομέλεια της Διάσκεψης είναι ότι, παρ’ όλο που μια πιθανή κατάργηση στο μέλλον του κανόνα της ομοφωνίας θα βελτίωνε την ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων, δε θα αναβάθμιζε υποχρεωτικά και την αποτελεσματικότητα της Ε.Ε. στην εξωτερική της πολιτική.
Το Μέλλον της Ευρώπης περνά (και) μέσα από την αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη, όπως και την κατανόηση που πρέπει να επιδεικνύουμε στις ευαισθησίες των λαών σε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αποτελεσματική εξωτερική πολιτική που δε σέβεται αυτές τις ευαισθησίες, δίνει πάτημα στον λαϊκισμό και υποσκάπτει τα θεμέλια της Ένωσης.
Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση αυτής της σύστασης των πολιτών είναι μια πρόκληση που όχι μόνο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αλλά οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία.
Comments